Prof. Dr. İlber Ortaylı, Atatürk’ün Ankara’ya gelişinin 103. yıl dönümü hasebiyle Türk Tarih Müzesi ve Parkı’nda gazeteci Mehmet Akif Ersoy moderatörlüğünde düzenlenen söyleşide konuştu.
Ortaylı, Etimesgut Belediyesince yapılan Türk Tarih Müzesi’nin Ankara’ya layık bir müze olduğunu belirterek heykelsiz ve fotoğrafsız medeniyetin olmayacağını söyledi. Türk Tarih Müzesi ile iftihar ettiğini kaydeden lisana getiren Ortaylı, “Bu vakte kadar Orta Anadolu kıraç yer olarak gösteriliyordu ancak artık Anadolu’nun ne olduğunu gösteriyor. Bunlar çok kıymetli.” diye konuştu.
27 Aralık’ın Ankara’ya has bir bayram olduğunu aktaran Ortaylı, Türkiye’nin kültür tarihinin Ankara’da başladığını söyledi. Ortaylı, 27 Aralık’ın ehemmiyetine değinerek “1919’da Gazi Paşa hazretlerinin o zamanki rütbesiyle Kolordu Komutanlığında bulunmuş Mustafa Kemal Paşa’nın Ankara’ya ulaştığı gündür. İstiklal Harbi’nin kesin ve merkez noktası olarak hizmet arz eden bir kenttir. İnkılaplar da burada başlamıştır.” dedi.
Prof. Dr. Ortaylı, Ankara’nın bir kasaba olarak bilinmemesi gerektiğini bildirerek Ankara’nın kitaplarda öğretildiği üzere toz, toprak içinde bir kent olmadığını, Roma devrindeki Galatya Eyaleti’nin başşehri Anküra olduğunu hatırlattı.
Ankara’nın tarihi hakkında bilgi veren Ortaylı, “Ankaralılar, 19. yüzyılda demiryolunu kendileri getirdiler lakin buradan öteye gitmedi. Buranın tüccarları, Ankara Sultanisi vardır. Buradaki azınlıklar zengindir. Burada yabancı okullar ve konsolosluklar vardır. Onun için harbin buraya gelişi, teessüs makali olması tesadüf değildir.” biçiminde konuştu.
Ankara’nın kültür merkezi olduğunu tabir eden Ortaylı, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“BURAYI MAALESEF SEVEMİYORUZ”
“Aklı başında olan bir genç, tahsilini Ankara’da yapar. Burada kalıp, burada yetişmeniz lazım bu çok değerli bir yer. Burada devlet var, bürokrasinin kendine has insanları var. Bu çok kıymetli. O yüzden burası merkez. Burada demir yolu ve etrafa hakimiyet var. Bu Ankara için kaçınılmaz bir şey, bu memleketin geleceği de buna bağlı. Burayı tanımamız lazım, tanımıyoruz. Sevmemiz lazım maalesef sevmiyoruz.”
Ankara’nın yeteri kadar gezilmediğini vurgulayan Ortaylı, gençlere AVM’erde vakit geçirmek yerine mahalleleri gezmesini önerdi.
“DENİZE HAKİM OLMAZSAN AÇ KALIRSIN”
Ankara’nın ulusal arkeolojinin ve ulusal mimarinin merkezi olduğunu aktaran Ortaylı, “Burada beşerler musiki öğreniyor, buradaki tiyatrolar her vakit dolu. Ben bunu çok büyük bir olay olarak görüyorum. Şahsen burası konservatuvar memleketi. Türkiye’de konservatuvar gerçek manasıyla burada kuruldu.” dedi.
Türkiye’nin denizlerle çevrili bir ülke olduğuna işaret eden Ortaylı, Yunanistan ile yaşanan kıta sahanlığı sorunu hakkında şunları kaydetti:
“Adam, kıta sahanlığı diye gelip neredeyse utanmasa İzmir’e kadar sokulacak. Mantık yok, o mantığın olmaması da işine geliyor herkesin. Bizim deniz diye gördüğümüz iç denizdir, Hazar Denizi. Bu türlü denizde hakimiyet kurmamızı kimse istemiyor bu çok açık, en başta dostlar istemiyor. Size bunu söylüyorum savaş gayesiyle ilgisi yok. Üç tarafı denizle çevrili bir kıtada şayet denizci olmazsak ve deniz kuvvetimiz olmazsa denizden yaşamayı öğrenemezsek yaşayamayız bu kadar açık. Zira buranın rahmeti maalesef o kadar genç değil. Burada denize hakim olmazsan aç kalırsın, artan nüfusla bu görülecektir.”