Merkez Bankası’nın politika faizini yüzde 13’e çekmesinin ardından, sinyalini verdiği kredi aktarım mekanizmasına yönelik makroihtiyati tedbirleri açıkladı.
TCMB’nin Resmi Gazete’de cuma gecesi yayımlanan tebliğ ve takiben yaptığı açıklamaya göre yılsonuna kadar kullandırılacak referans oranların (yüzde 16.32) belirli bir katsayı üzerindeki ticari krediler için yüzde 20-yüzde 90 tahvil tutmasına kadar verildi. TCMB kredilerdeki yüzde 20 zorunlu karşılık tutulması şartını ise yüzde 30 tahvil tutulması şartı ile değiştirdi.
TCMB’nin faiz indirimde verdiği makroihtiyati tedbir mesajı sonrası piyasalar kredi faizlerini politika faizine yaklaştırmayı amaçlayan yeni adımların kısa sürede hayata geçmesini bekliyordu.
İşte TCMB’nin aldığı yeni kararlar:
* Yüzde 20 düzeyinde uygulanan zorunlu karşılık tesisinin, uygulamanın etkinliğinin arttırılması amacıyla bankalar için yüzde 30 oranında menkul kıymet tesisi ile ikame edilmesine kadar verildi.
* 30 Aralık 2022 tarihi itibarıyla 29 Temmuz 2022 tarihine göre yüzde 10 kredi büyüme oranını aşan kredi tutarı kadar menkul kıymetin bir yıl boyunca tesis edilmesine kadar verildi.
*Hariç tutulan kredi türlerinin harcama mukabili kullandırılmaması halinde menkul kıymet tesisine tabi olmasına karar verildi.
* 2022 yıl sonuna kadar kullandırılacak ticari nitelikteki kredilerde Merkez Bankası tarafından yayımlanan yıllık bileşik referans oranın 1.4 katı üzerinde yıllık bileşik faiz oranıyla kullandırılacak kredi tutarının yüzde 20’si nispetinde menkul kıymet tesis edilmesine karar verildi.
* 2022 yıl sonuna kadar kullandırılacak ticari nitelikteki kredilerde Merkez Bankası tarafından yayımlanan yıllık bileşik referans oranın 1.8 katı üzerinde yıllık bileşik faiz oranıyla kullandırılacak kredi tutarının yüzde 90’ı nispetinde menkul kıymet tesis edilmesine karar verildi.
* TCMB’nin referans faiz oranı yüzde 16.32 seviyesinde.
Zorunlu karşılık oranları nedir?
Zorunlu karşılıklar bir para politikası aracıdır. Merkez Bankası, 2010 yılının son çeyreğinden itibaren uygulamaya başladığı yeni strateji çerçevesinde, aynı dönemdeenflasyon görünümünün olumlu seyretmesinin de sağladığı imkân dâhilinde, makro finansal risklerin azaltılabilmesine yönelik politikalar geliştirmiştir. Bu doğrultuda, temel politika aracı olan bir hafta vadeli repo ihalelerine ek olarak zorunlu karşılıklar aktif bir şekilde kullanıma sokulmuştur. Zorunlu karşılığa tabi yükümlülükler iki haftada bir cuma günü itibarıyla hesaplanır. Bankaların tabi oldukları muhasebe standartları ve kayıt düzeni esas alınarak, yurt dışı şubelerinin yükümlülükleri dâhil, Merkez Bankasına, Hazineye, yurt içi bankalara ve uluslararası anlaşmayla kurulmuş olan bankaların Türkiye’deki merkez ve şubelerine olan yükümlülükleri hariç olmak üzere, zorunlu karşılığa tabi Türk lirası ve yabancı para yükümlülüklerini oluşturur.