Havaların soğumaya başlamasıyla birlikte artan fiyatlar nedeniyle ısınma sorunu hem vatandaşı hem esnafı düşündürüyor. Aksaray’da kömür esnaflığı yapan Ali Karakuş, vatandaşı bu kışı sıkıntı günlerin beklediğini belirtti. Karakuş, şöyle konuştu:
“Ben daha çok toptan kömür işi yapıyorum Türkiye’de birçok kömür madeni kömür ocaklarıyla ve ithalatçı arkadaşlarla çalışıyorum. Kömür fiyatları geçen yıl tabi bütün dünyada olan güce olan talepten ötürü kömür fiyatları da artmıştı lakin devletimiz buna tedbir almak için yerli kömür üreticilerine ve TKİ kömür ocaklarına kapasitelerini arttırmak için tekliflerde bulunmuştu. Bu da kömür piyasasını olumlu etkilemişti. Kömür fiyatlarında biraz gerileme beklerken apansızın Rusya’daki savaştan kaynaklı Almanya, Polonya ve Moldova ülkeleri Rusya’yla alışverişi kesti ve Türkiye piyasasına yönlendiler. Türkiye’de ürettiğimiz kömürün fazla olmasına karşın ithal gelen kömürlerle birlikte bunlar karıştırılarak Almanya, Polonya ve Moldova’ya satışları kelam konusu oldu. Bu ihracat üzere gözüken fakat ithal ettiğimiz kömürleri geri gönderdiğimiz döngüde pazarda talep çok olunca ve buna da bir tedbir alınmayınca ister istemez piyasadaki kömür stokları tükendi ve bu yüzden talep arttığı için kömür fiyatları düşmek yerine artmaya devam etti.
‘300-400 lira olan kömür fiyatı 1500-1600 lira oldu’
Talep fazla olunca ister istemez geçen yıl 300-400 lira bandındaki Trakya Bölgesi’ndeki ocaklardan aldığımız kömür şu anda 1500-1600 liradan müşteri buluyor. Bu yüzden de düşmesi şu anda imkânsız üzere. Bu dar manada değil fakat devletimizin buna bir tedbir alarak piyasadaki kömürlerin dışarıya çıkmamasını sağlaması lazım ki fiyatların geriye gitmesi için. Şayet ihracat yapılmazsa bu kömürler iç piyasaya sürülecek olursa kömür çok olduğu için fiyatlar düşecek ve vatandaş ucuz fiyata kömür yakabilecek. Allah’ım herkese hepimize sabır versin sahiden bu yıl çok güç bir kış bekliyor bizi. Beşerler şu an doğal gazın fiyatının da farkında değiller yalnızca konuşulduğunda kalıyor. Durumun çok daha vahim olduğu konuşulunca anlaşılacaktır.
Bu yüzden doğal gazı kapatıp kömür yakmak isteyen beşerler vardı ancak maalesef kömür de bir türlü durmadı, fiyatları durmadı hala devam ediyor. Umarım buna bir tahlil bulurlar. Şu anda bir ton yerli kömür ikinci sınıf yerli dediğimiz kömürün şu anda İç Anadolu Bölgesi’nde satış fiyatı 4 bin lira. Birinci sınıf yerli kömür 5000-5500 lira civarında tonu. İthal kömürler ise 6500-7000 lira civarında satılmakta. Kara kış kapıda hem de çok berbat kapıda hiç olmadığı kadar makus bir kış geçeceğini varsayım ediyorum.”
‘Kömür artık varlıklı işi’
22 yıldır kömür ve odun satan öbür bir esnaf Mustafa Et ise, “Üniversiteyi bitirdikten sonra 22 yıldır kömür esnaflığı yapıyorum kömür odun satışı yapıyoruz. İnanın şu anda kömür varlıklı işi oldu. Kömür fiyatları doğal gazı da geçmiş durumda. Bunun da en büyük sebebi şu an da devlet ocaklarının piyasaya kömür vermemesi. Özel firmalar kömür fiyatlarını olağandışı derecede yükseltti tabi bunu mazotu, elektriği mazeret etti kontrol de olmayınca yerli kömür fiyatları çok yükseldi. İthal kömürler dolar bazında geldiği için tutamıyoruz onlar esasen aldı başını gitti.
Şu anda kömür sahiden bir lüks oldu. En ucuz kömür şu an 4000 lira bir ton en ucuz yerli kömür 4 bin lira 7500 liraya kadar kömür var. Alım gücü yok şu an sattığımız kömürler 15 torba 20 torba 25 torba formunda evvelce gelen 2 ton 3 ton alır giderdi. Sitemle karşılaşıyoruz üzülüyoruz insanların halini görüyoruz. ‘Bu kış nasıl çıkacak’ diyor ’15 torbayla kış çıkar mı?’ diye sitem ediyorlar ancak bizim elimizde olan bir şey değil. Bizim aldığımız fiyat aşikâr üzerine cüzi ölçüde kar koyup satıyoruz bizim elimizde olan bir şey değil. Kar marjlarımızı çok aşağı düzeyde tutuyoruz yalnızca insanlara yardımcı olabilmek için fakat bir yere kadar kazandırmıyor. Haftalık artırım geliyor nakliyeden ötürü fark ediyor kömür fiyatları fark ediyor. Artık taban fiyata artırım gelecek onu da mazeret edip yılbaşına büyük bir artırım daha yansıyacak.
‘Bu aylarda kömür ve odun yetiştiremezdik, satışlarımız durdu’
Bizim satışlarımız çok durdu satışımız yok. Biz bunu bekliyorduk olağanda bu aylarda kömür ve odun yetiştiremiyorduk fakat satışlarımız çok durdu. Vatandaş kışı çok sıkıntı geçirecek devlet dağıtıyor lakin dağıtsa da herkesin eline geçmiyor. Bir kriteri var işte sigortalı olursa alamıyor üzerinde bir şey olursa alamıyor. Taban fiyat muhakkak yani 5 bin 500 lira maaş alıyor düzgün bir kömür alayım dese 6 bin lira. Devletin biraz daha hassas olup kontrolleri sıklaştırması lazım satıcı açısından değil üretici açısından sıkılaştırması lazım.”