Yüksek enflasyon oranlarıyla sarsılan Euro bölgesinde yüksek gaz fiyatlarının da tesiriyle yılın ikinci yarısında resesyon beklentileri artıyor. Mevcut durum, bir otomobil kazasını ağır çekimde izlemeye benzetiliyor.
Euro bölgesinde ikinci çeyrekte hafif bir büyüme beklense de ekonomistler resesyon (iki çeyrek üst üste ekonomik küçülme) riskleri arttıkça Avrupa Birliği (AB) iktisadının gelecek yıl istikrarlı biçimde bozulacağını düşünüyor.
Reuters’ın anketine nazaran, Avrupa İstatistik Ofisi’nin (Eurostat) yarın yayımlayacağı ikinci çeyrekte ekonomik büyüme öncü verisinin bir evvelki çeyreğe nazaran yüzde 0,1’lik bir artış göstermesi bekleniyor.
BÜYÜMEDE KESKİN DÜŞÜŞ BEKLENİYOR
Bu evvelki çeyrekte kaydedilen yüzde 0,6’lık büyümenin akabinde keskin bir bozulma yaşanacağına işaret ediyor ve corona virüsü hadiseleriyle birlikte kısıtlamaların artması nedeniyle AB’nin 2021’in başında kısa bir sakinlik yaşamasından bu yana kaydettiği en zayıf performans olacak.
Financial Times’ın haberine nazaran, Rusya-Ukrayna savaşı güç ve besin fiyatlarının artmasını tetikledi, tüketicilerin harcama gücünü aşındırdı ve önümüzdeki kış sürecinde hem üreticileri hem de hane halkını vurabilecek bir güç krizi ihtimalinin doğmasına neden oldu.
Eylülde gerçekleştirilecek seçimler öncesinde İtalya’daki siyasi istikrarsızlık da AB’nin ekonomik görünümüne ait kaygıları artırıyor.
‘GELECEK YIL TOPARLANMA OLASI DEĞİL’
Alman sigorta şirketi Allianz’ın kıdemli Avrupa ekonomisti Katharina Utermöhl, mevcut durumu bir otomobil kazasını ağır çekimde izlemeye benzetti. Utermöhl gelecek yılda bariz bir toparlanmanın olası olmadığını lisana getirdi.
Öte yandan halihazırda sadece turizm ve konaklama sanayisinin olumlu sinyaller verdiği belirtiliyor. Euro bölgesi iktisadının, pandemi sürecinde biriktirdikleri meblağları tatile gitmek ve restoranlarda yemek yemek için harcayan daha fazla sayıda şahıstan takviye alabileceği belirtiliyor.
Ancak kelam konusu artışın, hayat maliyetlerinin yükseleceğine yönelik hane halkının kaygılarıyla boğulması beklenen görünüyor. Euro bölgesindeki pek çok tüketici, maaşının yüzde 8,6’lık rekor enflasyona ayak uyduramaması nedeniyle külfetli hissediyor.
İsviçre merkezli banka Credit Suisse’in gelişmiş Avrupa iktisadı lideri Veronika Roharova, “Reel gelirdeki daralmanın sürat kazanması ve tüketicilerin isteğe bağlı harcamalarını azaltması nedeniyle bu yaz turizm, seyahat ve konaklama alanlarındaki büyümede sadece küçük bir artış öngörüyoruz” dedi.
GAZ FİYATLARI İKİ GÜNDE YÜZDE 30 ARTTI
Öte yandan, Rus güç devi Gazprom bu hafta yaptığı açıklamada Kuzey Akım-1 boru sınırından Almanya’ya akan doğalgazın bakım nedeniyle çarşamba gününden itibaren olağan düzeylerinin yaklaşık beşte birine düştüğünü söyledi. Bu da Rusya’nın güç tedarikini Avrupa’ya karşı bir silah olarak kullandığına yönelik endişeleri pekiştirdi.
Avrupa’daki gaz fiyatları bu haftanın birinci iki gününde yüzde 30 arttı. Fiyatlar geçen yılın dokuz katına geldi.
Rusya’nın Avrupa’ya gaz akışının azaltması kış için kâfi seviyede depolama yapılamayacağı manasına geliyor. Kelam konusu durum ağır sanayi için doğalgazın karneye bağlanmasına neden olabilir.
IMF, BÜYÜME KESTİRİMLERİNİ DÜŞÜRDÜ
Almanya’nın gelecek yıl için büyüme kestirimini yüzde 1,9’dan yüzde 0,8’e çeken Milletlerarası Para Fonu (IMF) akışların büsbütün durmasının karne uygulamasına zorlayabileceği, büyük endüstriyel bölümlerin darbe alabileceği ve Euro bölgesindeki büyümeyi keskin bir formda azaltabileceği konusunda uyardı.
AB birden fazla ülke için doğalgaz kullanımını yüzde 15 oranında azaltma gayesi belirledi. Alman hükümeti bu hafta hane halkını ve şirketleri daha fazla tasarruf etmeye çağırdı ve Berlin, güç şirketlerinin yüksek maliyetlerinin yüzde 90’ını müşterilere yansıtmasına müsaade vermeyi planlıyor.
Almanya’da hükümetin akaryakıt, elektrik ve toplu taşıma fiyatlarını düşürmeye yönelik tedbirlerinin enflasyonu sınırlamış olması beklenen. Lakin tüketici fiyatlarının temmuzda yüzde 8,7’yle yeni bir doruğa çıkması bekleniyor.
FAİZ ARTIŞININ DURABİLECEĞİ DÜŞÜNÜLÜYOR
Bununla birlikte Avrupa Kurulu’nun aylık anketine nazaran tüketici itimadı rekor seviyede düşük bir düzeyde. Bankalar da kredi arzını sıkıyor ve Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) geçen hafta faiz artırmasından sonra bu eğilimin hızlanması beklenen.
Kötüleşen ekonomik görünüm nedeniyle yatırımcılar, ECB’nin faiz artırımlarını beklenenden çok daha evvel durdurabileceğini düşünmeye başladı.
FELAKET SENARYOSU: STAGFLASYON
Öte yandan hem ECB hem de hükümetler muhtemel bir stagflasyonla kabus senaryosu yaşayabilir. Rus doğalgaz arzındaki kesinti Euro bölgesini resesyona yanlışsız itmeye devam ederken güç krizi ve zayıf Euro fiyatların yükselmesine neden oluyor.
ABD merkezli yatırım bankası Goldman Sachs çarşamba günü bölge için büyüme kestirimini düşürdü ve Rusya güç arzını büsbütün kesmemiş olsa bile, bu yıl üst üste iki çeyrek negatif büyümeyle teknik resesyonun gerçekleşme mümkünlüğünün çok daha yüksek olduğunu söyledi.
Credit Suisse’den Roharova da Rus gazının kesilmesi durumunda gelecek yıl Euro bölgesi GSYİH’sının yüzde 1 ila 2 ortasında düşeceğini ve enflasyonun en az bir yıl daha ECB’nin yüzde 2 maksadının hayli üzerinde kalacağını iddia etti.